BLOG | Bestaat ethiek in marketing?

U bent trots op uw vak, toch? En daar vertel je op een feestje dan ook graag over. Ik ben ook trots op mijn vak: marketing. Maar toch gebeurt het met regelmaat dat ik tijdens een feestje naar m’n hoofd geslingerd krijg dat ik niet ethisch handel. Want: “marketeers zijn mensen die anderen een product of dienst proberen aan te smeren waar ze helemaal niet op zitten te wachten”.

Er zijn waarschijnlijk in uw vakgebied ook lieden die het wat minder nauw nemen met allerlei zaken, rondom wet- en regelgeving of met zakelijke ethiek. Maar handelt daardoor iedere professional in dat vakgebied onethisch? Bij ethiek gaat het om normen en waarden. En ja, de één heeft daar nu eenmaal een beter ontwikkeld kompas voor dan de ander. Of anders gezegd: de een neemt het in het leven en op zakelijk gebied wat minder nauw dan andere mensen.

Vaar op je eigen ethisch kompas!

Maar daardoor is toch nog niet elk vakgebied onethisch. Ook marketing niet. Onethisch handelen wordt veroorzaakt door mensen die wat minder nauwkeurig met ethiek omgaan. Bij de communicatiekant van marketing, worden daarbij ook kenmerken uit de psychologie en sociologie gebruikt. Dat klinkt verdacht en dat draagt bij aan het beeld over marketing en de onethische kant ervan.

Het zijn elementen die overigens ook in verkoop gebruikt worden en ze spelen onder meer in op diverse kenmerken die we als mens allemaal in ons hebben, zoals angst, hebzucht of slim willen zijn.. Een verzekering sluit je dan ook niet af omdat de verzekeringsmaatschappij zo’n mooi aanbod heeft. Het is gekoppeld aan de angst om iets te verliezen of om op te moeten draaien voor de kosten van schade. En op die ‘angst’ speelt een verzekeringsmaatschappij dan in.

Supermarkten werken vaak met het kenmerk dat je slim bezig bent met acties als ‘3 halen en 2 betalen’. Je gaat er meestal niet meer door gebruiken maar bent wel (tijdelijk) goedkoper uit. En dus slim bezig voor je portemonnee. Ik zie dit laatste nog niet echt toegepast worden door een machinebouwer. Dus die moet op een andere aspecten inspelen.

Ook wordt in marketingcommunicatie wel gebruik gemaakt van een bekende persoon die een product of dienst promoot. Dan ontleent het bedrijf autoriteit aan die persoon.

Wanneer je in marketing van dit soort psychologische kenmerken gebruik maakt, blijft één ding van groot belang: doe het wel op een ethische manier. Wees dus open en transparant en houd je aan wet- en regelgeving.

Aansmeren producten

Dan ook nog even iets over die opmerking over het aansmeren van producten of diensten waar niemand op zit te wachten. Je kunt geen vraag creëren voor een product of dienst als daar geen behoefte aan is. Of beter gezegd: een oplossing bieden voor een probleem dat mensen niet ervaren.

Je kunt hooguit een latente behoefte manifest maken, door mensen te laten inzien dat ze (misschien) een probleem hebben waarvoor jij als leverancier de oplossing biedt. Dan moet je echter wel heel goed weten welke oplossing je te bieden hebt. Je heel goed inleven in de afnemer – of in B2B zelfs in de mogelijke problemen van de klant van de klant.

Want stel dat de machine van jouw bedrijf sneller is qua output dan die van je concurrent. Maar je weet niet goed wat de afnemer bedoeld met de opmerking dat die een machine zoekt die sneller is. Dan kan het zomaar zijn dat de hogere output van jouw machine niet relevant is voor het probleem van de klant. Die zoekt misschien een machine die heel snel omgesteld kan worden. Een te eenvoudig voorbeeld denkt u? Ik heb er een groot bedrijf de mist mee zien ingaan.

Ethiek in marketing!

En wat die ethiek in marketing betreft. Ook die van jouw eigen bedrijf. Er is de nodige wet en regelgeving. Denk maar aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), die ook van toepassing is op B2B bedrijven. Ook het Burgerlijk Wetboek biedt houvast waar je je als bedrijf bij zakelijke transacties aan moet houden; zelfs over het eerlijk zijn over je producten en diensten. En geeft de Nederlandse Reclame Code (NRC) regels waar reclame-uitingen aan moeten voldoen. Daarin wordt onder meer bepaald dat deze niet misleidend en in strijd met de waarheid mag zijn. En geeft deze zelfs aan dat commerciële communicatie/reclame niet kwetsend mag zijn en in strijd met goede smaak en fatsoen.

Daarnaast komt juist ook het eigen ethisch kompas goed van pas, want: ‘wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat dan ook een ander niet’. Eén van de belangrijkste regels die je bij ethiek in marketing en voor jouw business kunt toepassen. Want ethiek is uiteindelijk gewoon mensenwerk.

PS. Meer te weten komen over de manier waarop je op de juiste manier kunt inspelen op behoeftes van afnemers of op die van de klant van de klant? Overweeg dan deelname aan de opleiding Business Development in technische B2B van STEM Industrial Marketing Community. Klik hier voor meer informatie. 

Foto van Willem de Vries​

Willem de Vries​

10 september 2024
6 min. leestijd

Deel dit artikel in je netwerk!

Leer hoe je beter kunt inspelen op klantbehoeftes

STEM staat voor je klaar

Neem je marketing serieus!

Wil je meer te weten komen over de rol van marketing, sales, innovatie en (marketing)communicatie bij de Business Development van jouw technische B2B bedrijf? Kijk dan voor meer informatie verder rond op onze website. Of neem contact op voor een (gratis) persoonlijk overleg hierover.